-Bir ekonomide belirli bir anda dolaþýmd bulunan her türlü paranýn toplam miktarýna para arzý denir. Para arzý bir stoktur.

      Para arzý= Ufaklýk para + Kaðýt Para(banknot) + Banka Parasý(kaydi para)

       -Merkez Bankasýnýn piyasaya kaðýt para sürme iþlemine "emisyon" diyoruz. Merkez Bankasý para arzýný dar taným(M1) ve geniþ taným(M2) olmak üzere iki þekilde vermektedir. M1; ufaklýk para, kaðýt para ve vadesiz mevduat toplamý olarak hesaplanmaktadýr. M2 ise M1'e vadeli mevduatlarýn (hem ticari hem de tasarruf) ilavesiyle bulunmaktadýr.
       -Para arzý ile ilgili iki kavram önemlidir: Birincisi, "reel para arzý" ve ikincisi, "paranýn dolaným hýzý" diðer adýyla "paranýn gelir oluþturma hýzý". Ekonomide mal ve hizmet fiyatlarý artýyorsa onlarý satýn almak için gerekli para miktarý artacaktýr.Fakat bu nominal(parasal) bir artýþtýr.Reel para arzýnýn artmasý için paranýn satýn alma gücünün artmasý gerekir. Gelir dolaþým hýzý ise bir birim paranýn bir yýlda kaç kez el deðiþtirdiði daha iyi bir ifadeyle kaç el deðiþtirerek ne kadar birimlik gelir meydana getirdiðidir.Bunu hesap etmek için nominla milli geliri para arzýna bölmek gerekecektir. Görüldüðü gibi dolaným hýzý ile milli gelir doðru orantýlýdýr.
NOT: kaðýt paranýn piyasaya fazla miktarda süürülmesi onun deðrer kaybetmesine baþka bir deðiþle mal ve hizmet fiyatlarýnýn yükselmesine (enflasyon) yol açar.

PARA TALEBÝ:

       -Bir ekonomide tüm bireylerin ve kurumlarýn yanlarýnda, kasalarýnda ya da bankalardaki hesaplarýnda hemen harcanabilir durumda bulundurmak istedikleri para stokuna para talebi denir Kiþi ve kurumlar üç güdü ile ellerinde para tutmak ister:

• Ýþ görme güdüsü: Günlük alýþveriþin yapýlmasý ve diðer ihtiyaçlarýn karþýlanmasý. Gelir düzeyi ve eþya fiyatlarý ile doðru orantýlýdýr.
• Geleceði düþünme güdüsü: Ýlerideki muhtemel sýkýþýk durumlar için tedbir olarak para tutmak istenir. Bu kiþilik özelliklerinin yaný sýra milli gelir ve fiyatlarýn bir fonksiyonudur.
• Spekülasyon güdüsü: Amaç kazanç saðlamaktýr. Özellikle tahvil piyasasýnda yapýlýr. Tahvil ucuzken alýnýr pahalý iken satýlýr. Esas olarak faiz oranlarýndaki deðiþime baðlýdýr.

       -Bu üç güdüyü birleþtirirek para talebinin milli gelir, fiyatlar genel düzeyi ve faiz oranlarýnýn bir fonksiyonu olduðu görülür.("M_t" para talebi, "Y" milli gelir, "P" fiyatlar genel düzeyi ve "i" faiz oraný)

Likidite Fonksiyonu ve Faiz Oranlarý:

       -Kiþi ve kurumlarýn faiz oranlarý yükseldiði zaman ellerinde tuttuklarý paradan dolayý katlandýklarý faiz kaybý daha fazla olacaðýndan faiz yükseldikçe para talebi azalýr. Deðiþik faiz oranlarýndaki para taleplerini bir tablo üzerinde birleþtirirsek Likidite Eðrisi(LT) elde edilir.Bir ekonomide faiz oraný para talebi(likidite eðrisi) ve para arzýnýn kesiþtikleri noktada oluþacaktýr.Para arzý arttýkça aþaðýdaki grafiðe göre faiz oraný düþecektir.fakat belli bir noktadan sonra LT eðrisi x eksenine paralel gittiðinden faiz daha fazla düþmeyecektir. Bu olay ekonomi literatüründe Likidite Tuzaðý olarak bilinmektedir.

Önemli: Ekonomide para miktarý teorilerine(fisher ,cambridge ) göre paranýn miktarý arttýkça fiyatlar da artacaktýr.Keynes(ünlü ekonomist) tam istihdam durumundayken yani üretim faktörlerinin tamamý normal çalýþma koþullarýnda çalýþýyorken bu teorilere katýlýr; onlardan ayrýldýðý nokta eksik istihdam durumudur.Bu durumda para miktarýndaki artýþ mal ve hizmetlere talebi artýracaðýndan ve devamýnda bu talebi karþýlamak için üretim artýþý geleceðinden fiyatlar artmayacaktýr.

Para Deðerindeki Deðiþmelerin Ölçülmesi(fiyat endeksi):

       -Paranýn deðerindeki deðiþiklikleri fiyatlardaki deðiþikliklere göre saptarýz. Ülkemizde iki tür fiyat endeksi vardýr: Toptan eþya fiyat endeksi(TEFE) ve geçinme endeksi.TEFE'de bir baþlangýç yýlý seçilir ve bu yýlda mallarýn toptan alým-satýmlarýna konu olan fiyatlar ortalamasý alýnarak buna 100 denir.Takip eden yýllarda fiyatlar ortalamasý 100'e göre deðerlendirilir.Bir sonraki yýl 120 iki yýl sonra 150 olmuþsa bu yýllarda enflasyon sýrasýyla %20 ve %25 olmuþtur.

Ekonomi nedir? Temel kavramlar
Mikroekonomi, Makroekonomi, Para teorisi ve Para çeþitleri
Bankalar ve Para yaratma süreci
Enflasyon, Deflasyon, Stagflasyon, Devaluasyon
Para Politikasý Araçlarý ve Merkez Bankasý
Milli Gelir
Ýstihdam kavrami
Yatýrým Teorisi
Milli Gelir Genel Dengesi